Pankreas Nerede Yerleşmistir ve Görevleri Nelerdir
Pankreas karnın en arka bölümünde, omurgaların hemen önünde yerleşmiş, armuta benzer şekilli, 15 Cm uzunluğunda, 5 Cm genişliğinde ve 2 Cm kalınlığında bir organdır. Ön yüzü mide, oniki parmak bağırsağı ve kalın barsak ile tamamiyla kaplanmıstır. Pankreas baş ve boyun kısmı büyük atar ve toplar damarlarla yakın komşuluk içindedir. Pankreasın en önemli iki fonksiyonu; gıdaların sindirilmesi için gerekli enzimleri oniki parmak bağırsağına salgılamak ve kan şekerini düzenleyen insülün hormonunu kana salgılamaktır.
Pankreas Kanseri Nedir
Pankreas kanserleri daha çok ileri yaş gurubunda ortaya çıkan, geç belirti verdiği için genellikle geç teshis konulan, sinsi bir hastalıktır. Kanser gelişimi çok sıklıkla pankreasın baş kısmında görülür. Vakaların çoğunda tanı konulduğunda, ameliyat için çok geç kalınmıstır. Çok kabaca ancak %20 olgu ameliyata uygun dönemde yakalanır. Bu durum kanser tanısının ne kadar ivedilikle konulmasının gerektiğini ortaya koymaktadır.
Pankreas Kanserinin bilinen risk faktorleri
Sigara
Şişmanlık (obezite)
Diyabet (şeker hastalgı)
Ailede pankreas kanseri varlıgı
Kronik pankreatit
Pankreas Kanseri için muhtemel risk faktörleri
Alkol
Fiziksel tembellik (hareketsizlik-aktif olmama)
Kırmızı et ve salam-sosis-sucuk gibi rafine edilmiş kırmızı etle beslenme alışkanlığı
Kronik Helikobacter pilori enfeksiyonu
Hepatit B virus enfeksiyonu
Kistik fibrozis
Siroz hastalığı
Pankreas Kanseri Gelisimini Azaltma icin yapilmasi Gerekenler
Sigarayı bırakmak ve pasif içici olmamak (sigara içilen ortamdan uzaklaşmak)
Saglıklı vucut agırlığını korumak (obez olmamak)
Alkolü bırakmak ya da belirli limitin altında içmek
Fiziksel aktiviteyi artırmak
Kırmızı etle ve rafine edilmiş kırmızı et yeme alışkanlığını kısıtlamak
50 yaş ve üzerinde iseniz düzenli aralıklarla check up yaptırmak
Pankreas Kanseri Belirtileri
Gözde ve ciltte sararma, idrar renginde koyulaşma
Karın üst bölgesinde müphem ağrı, kuşak tarzında karın agrısı, sırt ağrısı
Yağdan zengin dışkılama, dışkı renginde açılma (camcı macunu gibi), ağırı gazlı dışkılama
Beklenmedik kilo kaybı
İştah azalması
Yorgunluk
Bulantı, kusma
Hazımsızlık
Çok küçük miktardaki beslenmeyi takiben bile gelişen şişkinlik
Kabızlık veya ishal
Şişkinlik, gaz
Kaşıntı
Ateş, titreme
Bacaklarda şişme
Pankreas Kanseri Teşhisi
Tanı genellikle aile doktorunu ziyaret sırasında doktorunuzun bazı belirtilerden şüphelenip, sorular sorarak pankreas kanseri semptomlarını araştırmakla başlar. Tanı konulması biraz uzunca ve sinir bozucudur. Genel olarak bazı kan testlerinin yapılması ile başlar. Kanserin kandaki erken belirteçleri olan tümör markerlarının bakılması tanıda yardımcıdır. Sonraki aşamada ultrasonografi, bilgisayarlı tomoğrafi, MRI, endosonografi, ERCP, PTK, PET ve biyopsi yapılması gibi bir dizi invaziv olan ve olmayan görüntüleme testlerinin yapılması gerekebilir.
Pankreas Kanseri Evreleri
Yapılan bütün testlere ve radyolojik incelemelere rağmen ameliyat öncesi kesin olarak hastalığın ameliyat edilebilir ya da edilemez olduğu söylenemez. Çoğu kez hastanın ameliyat için karnı açıldığında nihai karar verilir.
Evre 0: Kanser pankreas içinde sınırlıdır
Evre 1: Tümör 4 Cm den küçük ve pankreas dışına taşmamıştır
Evre 2: Tümör 4 Cm den büyük ya da tümör çapına bakmaksızın komşu 1-3 lenf noduna kanser yayılımı olmuştur.
Evre 3: Kanser 4 ya da daha fazla lenf noduna yayılmıştır veya kanser ile atake olmuş lenf nodu sayısına bakılmaksızın komşu büyük damarlara kanser yayılmıştır.
Evre 4: Kanser başka bır organa metastaz yapmıştır. Bu organ çok sıklıkla karaciğer veya akciğerdir.
Pankreas Kanseri Tedavisi
Pankreas kanserinde tam iyileşmeyi sağlayıcı tek yöntem cerrahidir. Ancak burada uygulanan cerrahi tedavi oldukça karmaşık ve risklidir. Pankreas başı kanserşnde uygulanan ameliyatın ismi “Whipple Ameliyatı” olarak bilinir. Bu ameliyatta pankreas başı, oniki parmak bağırsağı, safra kesesi ve ana safra yolu birlikte çıkarılır ve yeni yollar yapılır. Kabaca ameliyatın %5 mortalitesi (ölüm riski) ve %25-30 morbiditesi (komplikasyon gelişme riski) mevcuttur. Pankreas gövde ve kuyruk tümörlerinde tedavi nispeten daha basit ve cerrahi olarak kolaydır. Ameliyatın deneyimli ellerde yapılması çok önemlidir.
Ameliyat öncesi ya da sonrasında kemoterapi, radyoterapi ve bazen injeksiyon tedavileri uygulanabilir. İleri evre kanseri olan hastalarda, hastanın geri kalan ömrünü daha konforlu yaşaması için sarılığı düzeltici, ağrıyı azaltıcı tedaviler yapılabilir.
Pankreas Kanserinden Kurtulan Var mı
Tedavinin başarısı büyük oranda hastalığın erken tanısına bağlıdır. Pankreas kanserli hastaların çok kabaca %20 si cerrahi tedavi için uygun hastalardır. Ameliyat sonrası beklenen ortalama yaşam 22-28 aydır. Ameliyat sonrası 5 yıllık yaşam beklentisi kabaca %8-10 dur.
Dr Yavuz Selim SARI
Tel: 0532 417 5546
Sorularınız