Gastriti kısaca midenin iç yüzünü döşeyen mukozanın enflamasyonu olarak tarif etmek mümkündür. Günümüzün stres dolu yaşam koşulları içerisinde gastrit oldukça sık görülen ve yaşam kalitesini bozan bir hastalık haline gelmiştir, kadınlarda görülme sıklığı erkeklere kıyasla biraz da fazladır, yaşla artar, birdenbire çok gürültülü belirtilerle ortaya çıkabilir (akut gastrit) ya da belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkabilir (kronik gastrit).
Gastrit Nedenleri
– Helibakter Pilori: midede yaşar, başlangıçta gastrite, ileri evrede ise ülser ve hatta müde kanserine neden olabilir
– Aşırı alkol alımına bağlı irritasyon
– Sigara
– Kronik kusma
– Stres
– Aspirin ve nonsteroit antienflamatuar gibi ilaçların kronik kullanımı
– Mideye safra reflüsü
– Aşırı kahve, gazlı içeceklerin tüketimi
– Enfeksiyonlar (bakterilere, viruslara ve mantarlara bağlı)
– Yaşlılık (yaşa bağlı olarak mide mukoza tabakasında incelme olur)
Gastrit Belirtileri
– Epigastrik bölgede ağrı, yanma
– Bulantı
– Şişkinlik
– Kusma
– Hazımsızlık
– Geğirme ve hıçkırık
– İştahsızlık
– Kahve telvesi şeklinde kusma
– Siyah renki dışkılama
Gastrit Teşhisi Nasıl Konur
– Hastanın detaylı bir hikayesinin alınması
– Fizik muayene (özellikle üst karın bölgesinde hassasiyet saptanması)
– Gastroskopi (Burada endoskopist lezyonu doğrudan görür, biyopsi alır)
– Kan testleri (anemi saptanması, pernisiöz anemi tespiti gibi)
– Dışkıda gizli kan bakılması
Gastrit Çeşitleri
Gastrit kabaca akut, kronik gastrit olarak ikiye ayrılır. Akut gastrit ani (bir haftadan kısa süre içinde) başlangıçlıdır ve hastada gürültülü bir tablo mevcuttur. Şiddetli epigastrik (üst karın bölgesi) ağrı, yanma, bulantı ve kusma mevcuttur. Ağrı kıvrandırıcı karekterde olabilir, sırta yayılabilir ve hastayı gece uykusundan uyandırabilir. Çok sıklıkla büyük bir stresi takiben semptomlar ortaya çıkar.
Kronik gastritte hastanın şikayetleri zaman içinde yavaş yavaş gelişir. Bu nedenle hasta daha sakindir. Müphem karın ağrıları, yanma mevcuttur. Hastada kahve telvesi şeklinde kusma olabilir ve siyah renkli dışkılama saptanabilir. Hasta iştahsızdır, kilo kaybı olabilir.
Gastrit Reflü Yapar mı?
Gastrit doğrudan reflüye neden olmamakla birlikte, bu iki hastalık birlikte bulunabilir. Özellikle oniki parmak bağırsağından safra reflüsüne bağlı olarak gelişen gastritli hastalarda, birlikte reflü hastalığının olması, reflüyü şiddetlendirir. Bazan da bu iki hastalığın semptom ve belirtileri birbiri ile karışabilir. Bu nedenle hasta ayrıntılı şekilde sorgulanmalıdır.
Gastrit Diyeti
– Elma, kereviz, yaban mersini, soğan, sarımsak ve çay Helikibakter Pilori’nin midede gelişimini önleyebilir
– Taze meyve (yaban mersini, vişne), sebze (domates, kabak, dolma biber) gibi zengin antioksidan gıdalar yenmelidir
– B vitamini ve kalsiumdan zengin gıdalar alınmalıdır (badem, bezelye, tam buğday unu, ıspanak ve lahana)
– Rafine gıdalardan uzak durulmalıdır (beyaz ekmek, pasta, şeker)
– Yağsız et, tatlı su balığı, soya ve protein için baklagillerin yenilmesi
– Zeytinyağı tercih edilmelidir
– Trans yağ asitlerinden uzak durulmalı, bunun için fabrikasyon olarak pişirilmiş bisküvi, kraker, patates chips ve kızartması, soğan halkası kızartması, rafine margarinler yenilmemelidir
– Kahve, alkol, karbonatlı içeceklerden sakınılmalıdır
– Bol su içilmelidir (günde en az 6-8 bardak)
– Günde en az 30 dakika eksersiz yapılmalıdır, haftada en az 5 gün
Gastrit Tedavisi
Başarılı bir gastrit tedavisi için öncelikle gastritin nedeni saptanmalı ve gastriti hangi sebebin tetiklediği belirlenmelidir. Hasta bu faktörden uzak durmalıdır. Gastrit tedavisinde kullanılan ilaçlar:
– Antiasitler
– H2 reseptör anatagonistleri
– Proton pompası inhibitörleri
– Mide yüzeyinde koruyucu bir tabaka oluşturan ilaçlar (Sucralfate, Misoprostol)
– Antibiyotikler (Helikobakter Pilori tedavisi için)
– Bulantı önleyici antiemetik ilaçlar
Gastrit Tedavisi Ne Kadar Sürer
Çoğu hastada gastrit nedeninin ortadan kaldırılması ve alınan ilaçlar ile semptomlar çok kısa sürede düzelir (7-10 gün). Ancak bazı hastalarda gastrit oldukça inatçı olabilir ve çok uzun süreli tedavi gerekebilir. Özellikle strese bağlı gastrit olması, inatçı bir hastalığı işaret eder ve çok uzun süreli tedavi gerekebilir. Hastanın yaşam tarzını ve hatta hastanın iş değişikliği yapması gerekebilir.
Gastrite Ne İyi Gelir
– Mideyi irrite edici, semptomları başlatıcı ya da alevlendirici maddelerden uzak durulmalıdır
– Verilen ilaçlar tam olarak alınmalı, düzenli şekilde kullanılmalıdır
– Önerilen diyete olabildiğince uyulmalıdır
– Eğer yeni bir belirti ya da bulgu gelişirse derhal doktorunuza bildirilmeli, zamanında önlem alınmalıdır
– Stres azaltılmalıdır
Gastrit tedavi Edilmezse Ne Olur?
Eğer gastrit tedavi edilmez ya da tedavi yarıda bırakılırsa bir dizi yeni hastalığın gelişimi olabilir. Öncelikle akut gastrit kronik gastritise dönüşür. Bir sonraki aşamada ülser gelişimi kaçınılmazdır. Gelişen ülser kanama, delinme ve darlık gelişmesi gibi birçok komplikasyonu da beraberinde getirecektir. Ancak belki de en tehlikelisi özellikle Helikobakter Pilori gastritinde olduğu gibi mide kanser gelişimidir. Artık tablo çok ağırdır ve basit bir ihmal çok ciddi sonuçlar doğurur.
Dr. Selim Sarı telefon 0532 417 5546
Sorularınız